Niewolno

Wieś Niewolno była we wrześniu 1939 r. miejscem bohaterskich walk z hitlerowskim najeźdźcą. W miejscu rozstrzelania 19 obrońców Niewolna i Trzemeszna 10 września 1939 r. postawiono pomnik (jeden z pierwszych na terenie gminy Trzemeszno, postawiony i odsłonięty z inicjatywy mieszkańców 9 września 1945 r.) poświęcony pamięci bohaterów tych czasów, zaprojektowany przez inż. Holasa, kształtem przypomina stylizowanego orła wzbijającego się do lotu. Na cokole pomnika znajduje się tablica z napisem: "Przechodniu! Idź i powiedz, że tu na tym miejscu polegliśmy najlepsi synowie Twoi - Ojczyzno-Matko" oraz tablica z nazwiskami osób rozstrzelanych przez Niemców.

[smartslider3 slider=32]

Kolejnym ważnym miejscem w Niewolnie jest Izba Pamięci, w której w 2009 roku odbyło się otwarcie wystawy przygotowanej przez Muzeum Stutthof. Wystawa powstała w oparciu o zbiory rodziny Henryka Wrzeszczyńskiego, byłego więźnia KL Mauthausen–Gusen, przekazane przez jego spadkobierców Muzeum Stutthof. Wśród zbiorów przekazanych Muzeum znalazły się dokumenty, listy obozowe, plany, nuty, teksty pieśni obozowych oraz szereg prac artystycznych wykonanych przez więźniów w byłym obozie koncentracyjnym Mauthausen - Gusen. Wystawę przygotowano we współpracy z Urzędem Gminy Trzemeszno. Konserwację zbiorów oraz przygotowanie wystawy sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. We wrześniu 2017 roku nastąpiło uroczyste odsłonięcie tablicy patrona Izby pamięci Henryka Wrzeszczyńskiego - założyciela i opiekuna Izby, więźnia obozów koncentracyjnych Dachau, Mauthausen-Gusen. Humanisty, pedagoga i kompozytora, dyrygenta Kola Śpiewaczego im. Feliksa Nowowiejskiego w Trzemesznie.

Natomiast we wrześniu 2015 r. z inicjatywy mieszkańców sołectwa Niewolno odsłonięto obelisk, poświęconego pamięci pomordowanych mieszkańców uczestników obrony cywilnej Trzemeszna.