Kruszewo – wiatrak holenderski

Wiatrak holenderski, znajdujący się nieopodal wsi Kruszewo, pochodzi z 1936 roku. Niestety, mielił zboże na mąkę tylko trzy sezony. Wkrótce jego właściciel ciężko zachorował na gruźlicę i zmarł. Po wojnie, przez pewien czas, w wiatraku były urządzone mieszkania.

Obiekt charakteryzuje się nieruchomym, masywnym korpusem (zwykle murowanym, na planie koła lub wieloboku). Na nim jest umocowana, obracana na łożysku, bryła dachowa ze śmigłami. Rozwiązanie takie miało dwie podstawowe zalety: obracanie bryły dachowej umieszczonej na rolkach było łatwiejsze niż w wiatrakach kozłowych. Korpus wiatraka był wykonany najczęściej z kamienia i umocowany solidnie do podłoża, dlatego w czasie bardzo silnych wiatrów, uszkodzeniu mogła ulec tylko część dachowa. „Holendry” wykorzystywano do napędzania maszyn tartacznych, pompowania wód głębinowych w celach przemysłowych oraz mielenia: zboża, nasion słoneczników, lnu na oleje itp. Nie ma całkowitej pewności, kto mógł być budowniczym wiatraka k. Kruszewa. Prawdopodobnie pochodził on z Łomży. Starsi ludzie wspominają o przybyszu z Ameryki, który tuż po zbudowaniu wiatraka, wyprowadził się z Kruszewa. Miał na imię Józef. Według opinii obecnego właściciela obiektu, wiatrak zbudował Tryfon Oniśko. Pieniądze na „holendra” zarobił pracując w Stanach Zjednoczonych.

[smartslider3 slider=202]